काठमाडौं। अर्थमन्त्री डा. रामशरण महतले ग्लोबल आइएमइ र कमर्ज एन्ड ट्रष्ट बैंक नेपाल गाभिएपछि सञ्चालनमा आएको पहिलो एकिकृत कारोबारको उद्घाटन  गरेका छन्। उनले उद्घाटन कार्यक्रममा वोल्दै ठूलो मर्जरले व्यवशायिक लागत घटाएर सर्वसाधारण ग्राहकले सस्तोमा सेवा पाउने बताए।

कार्यक्रममा राष्ट्र बैंकका गभर्नर डा. युवराज खतिवडाले मर्जरपछि ग्लोबल आइएमइ उदाहरणीय र लिड बैंक बन्न सक्षम होस् भन्ने शुभकामना दिए। उनले संख्यात्मक बृद्धिले मात्र बैंकिङ पहुँच नपुग्ने बताउँदै ठूलो मर्जरपछि पहुँच विस्तारमा सहयोग पुग्ने बताए।

कार्यक्रममा नेपाल उद्योग बाणिज्य महासंघका अध्यक्ष सुरज वैद्यले मर्जरले लागत घटाउने भएकाले उद्यमी व्यवसायीहरुलाई कम दरमा काम गर्न सजिलो हुने बताए। ग्लोबल आइएमइ बैंकका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले आगामी दिन रिटेल बैंकिङमार्फत बैंकको कारोबार विस्तारलाई निरन्तरता दिइने जानकारी दिँदै ठूलो पुँजी चाहिने क्षेत्रहरु ऊर्जा, पूर्वाधार क्षेत्रमा पनि लगानी विस्तार गर्न बैंक सक्षम भएको बताए। उनले बैंकले चाँडै भारत, अस्टे्रलिया र दक्षिण कोरियामा बैंकको प्रतिनिधि कार्यालय खोलिने बताए। राष्ट्र बैंकले ग्लोबल आइएमइलाई छ देशमा कार्यालय खोल्न स्वीकृति दिइसकेको छ। 

कार्यक्रममा कमर्जमा अध्यक्ष शोभाकर न्यौपानेले आगामी दिनमा आकर्षक प्रतिफलका लागि मर्जरमा गएको बताए। 'सेयर लगानीकर्ता र ग्राहकको हितका लागि मर्जरमा गएका हौं,' उनले भने, 'आगामी दिनमा उचित प्रतिफल दिएर अगाडि वढ्न नयाँ बैंक सक्षम हुने छ।' कार्यक्रममा ग्लोबल आइएमइका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत रत्नराज बज्राचार्यले मर्जरपछि बैंकिङ पहुँच विस्तारमा थप सहयोग पुगेको बताए। 

कार्यक्रममा कमर्जका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनलराज भट्टराईले पद हस्तान्तरणको घोषणासमेत गरे। संयुक्त मर्जर समितिका संयोजक सुदर्शनकृष्ण श्रेष्ठले सौहार्द्धपूर्ण वातावरणमा मर्जर सम्पन्न भएको बताए। 

यस्तो छ ग्लोबलको छलाङ

काठमाडौं। ग्लोबल आइएमइ बैंक र कमर्ज एन्ड ट्रष्ट बैंक नेपाल बुधबारबाट औपचारिक रुपमै गाभिएर एकिकृत कारोबार सुरु गरेका छन्। 'क' वर्गका दुई बाणिज्य बैंक गाभिएपछि पुँजी चार अर्ब १० करोड रुपैयाँ पुगेको छ। 

आठ वर्षअघि २०६३ पुस १८ गते १९ औं नम्वरको बाणिज्य बैंकका रुपमा ग्लोबल बैंक सुरु भएको थियो। बैंकमा संस्थापकले ५१ करोड रुपैयाँ लगानी गरेका थिए। आर्थिक वर्ष २०६३/६४ को समाप्तिसँगै बैंकका काठमाडौं, वीरगञ्ज र बागलुङ गरी तीन शाखा थिए।

आठ वर्ष पूरा नहुँदै विभिन्न मापदण्डका आधारमा त्यही बैंक उत्कृष्ट सात बैंक भित्र मात्रै परेको छैन्, धेरै प्रगति पनि गरेको छ। जस्तो ५१ करोडको चुक्ता पुँजी बुधवार कमर्ज एण्ड ट्रष्टसँग मर्जपछि आठ गुणा बढेर चार अर्ब १० करोड हाराहारीमा पुगेको छ। 

सात वर्ष अघि बैंकका तीन शाखा थिए, बुधवारबाट ग्लोबल आईएमई बैंकका एक सय शाखा सञ्जाल भएको छ। बैंकसँग पहिलो आर्थिक वर्षको समाप्तिसँगै जम्मा तीन अर्बको निक्षेप बढेर ४९ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ। अढाई अर्बको कर्जा बढेर ४१ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ। पहिलो वर्ष बैंकको सञ्चालन नोक्सानमा थियो, बैंक खुद नोक्सानमा थियो, र प्रतिसेयर आम्दानी ऋणात्मक थियो।

यो सात वर्षमा खुद मुनाफा मात्रै अर्ब रुपैयाँ नाघ्ने अवस्थामा छ, ऋणात्मक प्रतिसेयर आम्दानी धनात्मक मात्रै भएको छैन्, गुणात्मक वृद्धि समेत भएको छ। बैंकमा कर्मचारीको संख्या सयभन्दा कमबाट बुधवार हजार नाघेको छ। ग्राहक संख्या पनि पाँच लाख पुगेको छ। 

के सोझो र सरल बाटोमा लागेको भए ग्लोबल आईएमई बैंकको यो फट्को सम्भव थियो? पक्कै पनि थिएन्, यो गुणात्मक वृद्धिका लागि बैंकलाई मर्जरले ठूलो आधार प्रदान गरेको छ। वितेको दुई वर्ष भित्र ग्लोबल बैंकमा पाँच कम्पनी जोडिएका छन् र ग्लोबल बैंक ग्लोबल आईएमई बैंकमा परिणत भएको छ। 

पाँच वित्तीय संस्थाको मर्जले ग्लोबल आईएमईलाई एउटा यस्तो 'सिनर्जी' दिएको छ, जसले बैंक नम्वर १ बन्ने दौडमा सबैभन्दा अघि पनि छ। ग्लोबल बैंकमा २०६९ असार २५ गते आईएमई फाइनान्स र लर्डबुद्ध फाइनान्स गाभिएका थिए। संयोग बैंकमा पहिलोपटक दुई वटा फाइनान्स गाभिएका थिए।

ग्लोबल आईएमई बैंकले दोस्रो पटक सोसियल विकास बैंक र गुल्मी विकास बैंकलाई मर्ज गरेको थियो। २०७० असार ३० गते सोसल र गुल्मीलाई गाभेर एकीकृत कारोवार गरेको ग्लोबलले दुइवटै विकास बैंकलाई मर्जमा लिएको थियो।

फाइनान्स, विकास बैंकको अनुभवपछि यसपटक ग्लोबल र कमर्ज एण्ड ट्रष्ट मर्ज भएका छन्। नेपालको बैकिङ्ग इतिहाँसमा दुई बाणिज्य बैंकवीचको यो दोस्रो मर्ज हो। यसअघि एनआईसि बैंक र बैंक अफ एशिया मर्ज भएका थिए। तर दुवै बैंक एकै समूहबाट भएका कारण एनआईसि एशियाको मर्जलाई ट्रु मर्जका रुपमा लिइएको छैन्। ग्लोबल र कमर्जको मर्जलाई दुई बाणिज्य बैंकवीचको 'खास' मर्जका रुपमा व्याख्या गर्न थालिएको छ।

के ग्लोबलको तेस्रो अनुभव पनि यसअघिका दुई अनुभव जस्तै रहला? के यसअघि मर्जपछि आउने सिनर्जी यसपटक पनि आउला? ग्लोबललाई सुरुदेखि नेतृत्व गर्दै आएका बैंकका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकाल भन्छन्, यसपटक हामी अझ बढी सिनर्जी पाउँछौं। उनले भने, मर्जले हामीलाई पुँजीको एउटा आधार दिएको छ, निक्षेप, कर्जा परिचालन र शाखा सञ्जाल अब हाम्रो 'स्ट्रेन्थ' बनेको छ। पाँच लाख ग्राहक हाम्रा लागि सबैभन्दा ठूलो सम्पत्ति बनेका छन्। 

कमर्ज एण्ड ट्रष्टका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनलराज भट्टराई भन्छन्, यो मर्ज यसअघिका मर्जभन्दा फरक हुनेछ। सानो पुँजी लिएर ठूलो काम गर्न सकिन्न, मर्जपछको पुँजीले ग्लोबल आईएमइलाई ठूलो परियोजनालाई फाइनान्सिङ गर्न आधार प्रदान गर्नेछ। यसले दुई बैंकमा हुने थुप्रै लागतहरुलाई घटाउनेछ, कम खर्चमा बढी मुनाफा पाउँदा सेयरधनीले पाउने प्रतिफल समेत बढ्नेछ।  कमर्जको स्थापना भट्टराईले गरेका हुन्, एक/एक जना लगानीकर्ता उनैले जुटाएका हुन्, तर उनै भट्टराई मर्जपछि बन्ने ठूलो र फराकिलो ग्लोबलमा हुने छैनन्। म ग्लोबल आईएमईको 'एक्टिभ' रोलमा हुनेछैन्, तर म बैंकभन्दा टाढा पनि हुने छैन्, उनले भने।

 

मर्जपछिको सिनर्जी

२०६९ असार २५ गते बैंक स्थापनाको पाँचौं वर्षमा थियो, यो अवधिमा आईपिओ, लाभांसबाट बैंकले पुँजी आधार एक अर्ब ६० करोड पुर्याएको थियो। आईएमई र लर्डबुद्ध मर्ज गरेपछि बैंकको पुँजी आधार दुई अर्ब २५ करोड रुपैयाँ पुग्यो, २८ करोड रुपैयाँ जगेडा कोषमा जम्मा थियो।

{“dataSourceUrl”:”//docs.google.com/spreadsheet/tq?key=0Aolt6aPbylnjdDRHc0UzeHpmZ3F4c2JjWHFjWVhEeUE&transpose=0&headers=1&range=A1%3AI2&gid=0&pub=1″,”options”:{“vAxes”:[{“title”:null,”useFormatFromData”:true,”minValue”:null,”viewWindow”:{“min”:null,”max”:null},”logScale”:false,”maxValue”:null},{“useFormatFromData”:true,”minValue”:null,”viewWindow”:{“min”:null,”max”:null},”logScale”:false,”maxValue”:null}],”titleTextStyle”:{“bold”:true,”color”:”#000″,”fontSize”:16},”booleanRole”:”certainty”,”title”:”\u091a\u0941\u0915\u094d\u0924\u093e \u092a\u0941\u0901\u091c\u0940 (\u0930\u0941 \u0939\u091c\u093e\u0930\u092e\u093e) “,”height”:371,”animation”:{“duration”:500},”domainAxis”:{“direction”:1},”legend”:”right”,”width”:600,”hAxis”:{“title”:””,”useFormatFromData”:true,”minValue”:null,”viewWindowMode”:null,”viewWindow”:null,”maxValue”:null},”isStacked”:false,”tooltip”:{}},”state”:{},”view”:{},”isDefaultVisualization”:false,”chartType”:”ColumnChart”,”chartName”:”Chart 1″}
बैंकको निक्षेप आधार मर्जअघि १५ अर्ब थियो, मर्जपछि २७ अर्ब पुग्यो, झण्डै दोब्बर भयो। कर्जा लगानी पनि १२ अर्बबाट २० अर्ब पुग्यो। बैंकको खुद नाफा २२ करोडबाट बढेर २६ करोडमा पुग्यो। गत आर्थिक वर्षको अन्तिम दिन ग्लोबलमा सोसल र गुल्मी गाभिए। गाभिएपछि र लाभांसबाट दुई अर्ब २५ करोडको पुँजी बढेर दुई अर्ब ७८ करोड रुपैयाँ पुग्यो। निक्षेप ३४ अर्ब पुग्यो, कर्जा पनि बढेर २६ अर्ब पुग्यो। यही अवधिमा ११.७९ मा रहेको प्रतिसेयर आम्दानी बढेर १६.१५ मा पुग्यो।

बुधवार मर्जपछि निक्षेप ४९ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ। पुँजी बढेर चार अर्ब १० करोड पुगेको छ। यो निजी बाणिज्य बैंकमा दोस्रो ठूलो पुँजी आधार हो। सबैभन्दा ठूलो पुँजी आधार भएको नेपाल इनभेष्टमेन्ट बैंकसँग जम्मा चार करोड बढी पुँजी छ। रिजर्भसँग गणना गर्दा इनभेष्टमेन्टसँग सात अर्ब हुनेछ भने ग्लोबलसँग छ अर्बको पुँजी हुनेछ।

शाखा सञ्जालमा ग्लोबल देशको सबैभन्दा ठूलो निजी क्षेत्रको बाणिज्य बैंक बनेको छ। मर्जपछि बैंकसँग शाखा, शाखारहित बैंकिङ्ग र एक्सटेन्सन काउण्टर गरेर १२० स्थानमा उपस्थिति हुनेछ। बैंकका एटिएम सञ्जाल मात्रै ८० भन्दा बढी हुनेछ।