कुनै समय नेपाल राष्ट्र बैंकमा जागिर खाने गुरुप्रसाद न्यौपानेसँग अहिले आधा दर्जन जलविद्युत कम्पनीमा बहुमत सेयर हिस्सा छ, उनी जनता बैंकको महत्वपूर्ण संस्थापक हुन्, न्यौपानेको रियलस्टेटमा करोडौं रुपैयाँको लगानी छ । पूर्वी पहाडको मध्यमवर्गीय परिवारबाट राजधानी झरेको केही वर्षमा कोही कसैले यसै अर्बौं रुपैयाँको सम्पत्ति सिर्जना गर्न सक्छ ? के त्यसका पछि राजनीतिक शक्तिले काम त गरिरहेको छैन्, बिजमाण्डू सम्पादक सरोज काफ्ले र सुदर्शन सापकोटाले सोधे, ए, त्यसो भए तपाई राजनीतिक शक्तिको दुरुपयोग गर्नु हुन्न ?

तपाईंको जीवन पनि जागिरबाट सुरु भयो, अहिले हाइड्रो, बैंक, रियलस्टेटमा लगानी गरिरहनुभएको छ, ठूलो व्यवसायीका रुपमा स्थापित हुनुभयो ?
मैले त्रिभूवन विश्वविद्यालयबाट १९७७ मा अर्थशास्त्र पढें । मैले संस्कृत पनि पढेको छु । काठको धुलोमा लेखेर पढेका कारण मेरा अक्षर पनि राम्रा छन् । राष्ट्र बैंकमा जागिर खाएँ, त्यही हुँदा हुँदै एउटा स्कलरसिपमा थाइल्यान्डमा फाइनान्सियल इकोनोमिक्स पढें । त्यही भएर म नेचुरल रिसोर्सेजका बारेमा राम्रैसँग जान्दछु । हाइड्रो, फरेस्ट्रीका बारेमा मलाई राम्रो ज्ञान छ । मैले व्यवसाय लहडका भरमा सुरु गरेको होइन, जानेर गरेको हो । म व्यवसायको जरा कन्दरा जान्दछु ।

वैदेशिक लगानीबाट नेपालमा केही गर्न सकिन्छ भन्ने कुरा गर्छन् साथीहरु । मलाई त्यसमा पटक्कै विश्वास छैन । पैसा यहीँ भित्रै छ । मेरा लागि तपाई नै एउटा लगानीकर्ता हो । चिन्दै नचिनेको मान्छेले ममाथि कतै लगानी गर्छ ? पैसा यहीँभित्र छ, त्यो नउठाउने अनि अन्त खोज्दै हिँड्ने पनि हुन्छ ? म यहीँबाट लगानी जुटाउँदै व्यवसाय विस्तार गरिरहेको छु । काम पनि राम्रोसँग भइरहेको छ ।

तपाई जलविद्युत्मा आउनु भयो, त्यो पनि धेरै लगानीकर्ताबाट पैसा जुटाएर ?
जलविद्युत्मा सत् प्रतिशत मुनाफा छ । यसमा लगानीका लागि धेरै जनालाई सहभागी गराउन सकिन्छ । हामीले अहिलेसम्म गरेको काम धेरै लगानीकर्तासँग मिलेर अगाडि बढ्ने । आगामी दिनमा पनि हामी यही गर्छौं । हामी लगानी गर्ने मान्छेलाई प्लेटफर्म दिन्छौं, यही हाम्रो फिलोसोफी पनि हुनेछ ।

कावेली तपाईहरुले अगाडि वढाइ रहनु भएको छ, यो प्रोजेक्ट कुन चरणमा छ ?
यो आयोजनाको पुँजी स्रोतको टुङ्गो लागिसकेको छ । २५ मेगावाटको यो आयोजनाका धेरै काम अगाडि वढिसकेका छन् । इक्विटी क्यापिटल क्लोज भइसकेको छ । नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको अगुवाइमा ऋणको टुङ्गो लागिसकेको छ ।

यो आयोजना अरुण भ्यालीको पूर्ण स्वामित्वमा रहेको सहायक कम्पनी हो । हामीसँग रहेकै विज्ञले चार÷पाँच बर्ष काम गरेर यो प्रोजेक्टको सबै काम सिध्याइसकेका छौं । अरुण भ्याली भनेको तीन मेगावाट विद्युत् उत्पादन गर्ने कम्पनी हो । हामीले सोच्यौं, अब हामी कति जोखिम उठाउन सक्छौं ? हाम्रो पुँजी ३५ करोड पुगेको थियो । त्यहींबाट हामीले एक बराबर एकको अनुपात हकप्रद सेयर उठायौं । त्यो पैसा हामीले पुरै नयाँ प्रोजेक्टमा हाल्यौं ।

जसले अरुणभ्यालीको सेयर किनेको छ उहाँहरुले ३३ रुपैयाँ बराबरको नाफा कावेलीबाट प्राप्त गर्नु हुनेछ । थप पैसा लगाउनु पर्दैन । अब अरुणभ्यालीको वास्केटमा आफ्नै प्रोजेक्टको मुनाफा आउँछ, हामी जनता बैंकको मुख्य सेयरधनी भएकाले त्यहाँको लाभांस पनि आउँछ । त्यो आएन भने पनि जनता बैंकको सेयर बजारमा राम्रै मूल्य छ । अर्को बर्षदेखि त्यो सेयर बेच्न पाइन्छ । रिडी हाइड्रोको पनि हामी मुख्य लगानीकर्ता भएकाले त्यहाँबाट पनि हामीलाई आम्दानी हुन्छ ।

तपाईले अघि नै भन्नु भयो बाहिरको पुँजी होइन यहीँबाट जुटाउनु पर्छ भनेर ?
मेरो पहिलो सिद्धान्त नै त्यही हो, पुँजी भित्रैबाट निर्माण गर्नुपर्छ । घरकै पैसा बढाउनु पर्छ । नेपालमा हामीले पहिले कुरा गथ्र्यौं एब्सुलुट प्रोभर्टी भनेर, अहिले त्यो अवस्था छैन । अहिले रिलेटिभ प्रोभर्टि मात्र छ । एउटाभन्दा अर्को गरिव होला, त्योभन्दा अर्को अझ गरिव होला । तर लास्टमा पर्ने गरिव पनि खान नपाउने गरिव छैन ।

अहिले हामी पश्चिमको दार्चुला र पूर्वको ताप्लेजुङतिर प्रोजेक्ट गरिरहेका छौं, हरेक ठाउँको मानिस आधारभूत आवश्यकताको स्तरभन्दा माथि छ । ती सबै हाम्रा सम्भावित लगानीकर्ता हुन् । उनीहरुले सही शिक्षा, सही अवसर र सही दिशा पाएको खन्डमा उनीहरु लगानीकर्ताका रुपमा आउँछन् । तपाईहरुले पनि कसलाई प्रमोट गर्ने र कसलाई प्रमोट नगर्ने भनेर बुझ्न आवश्यक छ ।

त्यसो भए, तपाईहरुले एउटा प्रोजेक्टबाट भएको नाफा अर्को प्रोजेक्टमा पुन लगानी गर्ने मोडललाई प्राथमिकता दिइरहनु भएको छ ?
संसारकै धनीको सुचीमा सूचिकृत मानिसहरु पनि नेपालमा छन् । उसले नेपालको अर्थतन्त्रमा गरेको योगदान र मैले गरेको योगदान तुलना गर्नुस् न कसको वढी छ । मेरो लगानीको केन्द्र, मेरा लगानीको स्वार्थ भनेको मेरो मातृभूमि नेपाल मात्र हो । म नेपालभन्दा वाहिर जान सक्दिन । नेपालमा कस्ता मान्छे धेरै भए भने यहाँ कमाउने अनि वाहिर लैजाने । नेपालमा कमाउने र अर्कोतिर जाने थलो मात्र भयो, यहाँको कमाइबाट पुन लगानी गर्ने थलो हुन सकेन । यहीं आम्दानी गरेपछि पुन लगानी गर्नुपर्छ ।

तपाईले जुन मोडलको कुरा गर्नु भएको छ, त्यो मोडललाई आत्मसाथ गर्दै अन्य लगानीकर्ता पनि अगाडि देखिन थालेका छन् ?
मैले पुरै उत्तर दिन पाइरहेको छैन । चार जना मिलेर केही गरौं न भन्ने त कति छन् कति । भवन भट्टले जापानबाट आएर मलाई भने– दाई हामी मिलेर एयरलाइन्स सुरु गरौं । मैले भने भवनजी तपाई मसँग नगर्नुस् । तपाई जहाज किन्न सक्नुहुन्छ म सक्दिन ।

गाउँमा मलाई एउटा अन्तर ज्ञान प्राप्त भयो । सुरुको हाम्रो प्रोजेक्ट पिलुवा खोला हो । तीन मेगावाटको पावर हाउस बनाउँदा एक जना स्थानीय व्यक्ति हुनुहुन्थ्यो । उहाँहरु गरिव हुनु हुन्थ्यो । हाम्रो प्रोजेक्ट बनाउँदा उहाँहरुले हामी र हाम्रो सबै स्टाफलाई भात पकाएर ख्वाउनु भयो । भात ख्वाएर जुन पैसा उहाँहरुले बनाउनु भयो त्यो पैसा हामीले सेयरमा लगानी गरिदियौं ।

अहिलेको अवस्थामा उहाँ करोडपति हुनु भएको छ । उहाँले हामीलाई विश्वास गरेर उधारोमा भात ख्वाउनु भयो । यही कुरा हामीले अरुमा कसरी रेप्लिकेट गर्ने ? यही सोचाइबाट आज हामीसँग धेरै लगानीकर्ता हुनुहुन्छ । यत्रो संस्थामा मेरो त सीमित लगानी हो । बाँकी त आम सर्वसाधारणकै हो । हामीलाई विश्वास गर्ने सर्वसाधारण आज धनी भएका छन् ।

तपाईहरुको वृद्धि राम्रो छ तर पनि बजारमा तपाईहरुको सेयर मूल्य अन्यभन्दा कम नै देखिन्छ ?
सही कुरा हो । मेरो सेयर बढाउनका लागि कसैले पनि ब्याक सपोर्ट गरेको छैन । हाम्रो सेयर लोकल कुखुराजस्तो नेचुरेल लेभलमा छ । अरु वोइलरले बजारलाई खत्तम पारेर मूल्य वढाएका हुन् । जलविद्युत्को सेयरमा खेलेर मूल्य अनावश्यक रुपमा वढाउने एक/दुई जना मात्र छन् । उनीहरुले खत्तम पारेका छन् । ती व्यक्तिले जुनको सेयर छोयो  त्यसको मात्र वढ्ने गरेको पाइएको छ । एभरेष्ट बैंक, नेशनल हाइड्रोको सेयर हेर्नुस, केही व्यक्तिले मात्र बढाएको देखिन्छ । केही व्यापारी पनि यसमा सक्रिय छन् । तस्करीको पैसा यतातिर लगाएर सेयर बजारलाई विगारी रहेको अवस्था छ ।

मलाई के लाग्छ भने, नेपालको सेयर बजारको नेचुरल ग्रोथ हुनुपर्छ । नेचुरल ग्रोथले गएको भए आजको दिनमा नेपालको सेयर बजार तीन हजारको हाराहारीमा पुग्ने थियो । बजारमा जेन्युन प्रडक्टहरु आएको भए, बजार निर्माता आएको भए बजार धेरै व्यवस्थित भइसक्ने थियो ।

जलविद्युत्कै कुरा गरौं । जसले निर्माण गर्ने हो उसले बीचबाट छाडिदिने, खासगरी जलविद्युतको क्षेत्रमा यस्तो भइरहेको छ । तपाईलाई पनि केही मान्छेले के भन्छन् भने तपाई एउटा राम्रो नाफा बनाइसकेपछि आफ्ना सेयर बेच्नु हुन्छ । अनि आफूले सुरु गरेको पुरानो कम्पनीलाई माया गर्नु हुन्न ?
त्यस्तो हुँदै होइन । कसैले यस्तो गर्छ भने त्यो गलत हो । मैले त्यस्तो गरेको छैन । गर्नु पनि परेको छैन । गर्दा पनि गर्दिन । म आफ्नो क्षेत्र कहिले छाड्दिन । अरुणभ्यालीमा हामीलाई देखेर जसले लगानी गरेका छन् त्यो कम्पनी मैले छाड्ने भन्ने हुँदैन । त्यहाँ हाम्रै बहुमत छ । ७० प्रतिशत सेयर हाम्रै सेयर हो । मेजर विजिनेस हाम्रो जलविद्युत् नै हो ।

अरुण, कावेली, त्रिशुली गल्छी गर्ने योजनामा छ । यत्रो बर्ष मानिसले झोलामा खोला लिएर बसे तर तपाईले त धमाधम आयोजना अगाडि वढाउनु भयो । दर्जन पुग्न लागे । सम्भव कसरी हुन्छ ?
मसँग जलविद्युत्को क्षेत्रमा धेरै मान्छे लागेका छन् । म काम गर्दा कसरी गर्छु भने एउटा कर्पोरेट प्रणाली बनाएर गर्छु । एउटा कम्पनी एउटा व्यवस्थापक । हामीले हेर्ने भनेको सञ्चालक समितिमा बसेर नीतिगत कुरा मात्र हो ।
भन्नेले गुरुप्रसाद फटाहा हो पनि भन्छन् । किनभने यसले चाँडै साधारणसभा गर्छ । यसले छिटो लाभांस वाँड्छ । कम्पनी आफैले होल्ड गर्छ । यो सबै जायज कुरा हो । मैले भन्ने गरेको छु– मैले गरेको कामबाट कि सिक्नु होस् नभए यसलाई आलोचना नगर्नुस् । हामीले सबै कम्पनी एउटा सिस्टम बनाएर चलाएका छौं ।

हाम्रो तीन वटा पावरहाउस चलिरहेको छ । मसँग तीन थरी मान्छे छन् । यहाँबाट म्यानेजमेन्ट हुन्छ । अर्को कन्सल्टेन्ट हुनुहुन्छ । उहाँहरुले डिजाइन गर्नु हुन्छ । काम गर्ने कन्ट्रयाक्टरहरु छन् । उनीहरु सबै नेपाली हुन् । हामीसँग सबै टेस्टेट मान्छे छन् । अहिलेको अवस्था हेर्दा, अब हामी हरेक बर्ष देशलाई एउटा प्रोजेक्ट दिन्छौं ।

पाँच बर्षसम्म पाँच वटा ?
एक नम्बरमा एपी पावरको नौगाड आयोजना । यो साढे आठ मेगावाटको छ । दोस्रोमा कावेली २५ मेगावाट क्षमताको आउँछ । तेस्रो इवा खोला ९.९ मेगावाट क्षमताको । चौथोमा अपर इवा भन्ने आउँछ ९.७ मेगावाटको । यससँगसँगै अपर नौगाड भन्ने आउँछ आठ मेगावाटको । त्यसपछि अन्तिममा अपर चमेलिया आउँछ । यो ३५ मेगावाटको आउँछ । भगवानको आशिर्वाद भयो भने यो बीचमा त्रिशुली गल्छी बनाउने जिन्दगीको धोको छ ।

गल्छीमा त तपाईले ठूला लगानीकर्तालाई नै समाउनु भएको छ । बन्ला नि त यो ?
नेपालको ठूलो लगानीकर्ताले गल्छी छाडिसकेको अवस्था छ । यो आयोजना वहुउद्देश्यीय हो । यो आयोजना राजधानीको गहना नै हो ।

यसलाई केले रोक्यो ?
मसँग रणनीतिक साझेदार भएनन् । यसका लागि रणनीतिक साझेदार चाहिन्छ । यो आयोजना मेरो क्षमताभन्दा माथिको हो । मेरो क्षमता भनेको २५ मेगावाटको कावेली मानेको छु । अघि उल्लेख गरेका आयोजना निर्माण भइसकेपछि मलाई लगानीको समस्या हुँदैन । त्यही पैसा घुमाउने हो । बैंकको ऋण तिरिदिने, खर्च भुक्तानी गर्ने हो ।

तपाईको दार्चुलाको आयोजना सरकारले खारेज गरिदियो है ?
त्यो मुद्दामा छ । २० मेगावाटको आयोजना हो । अर्को पनि मुद्दामा छ, त्यो विनोद चौधरीसँग भएको परियोजना हो । चौधरीजीसँग भएको आयोजना पनि अगाडि वढ्छ, तर त्यो आयोजनामा उहाँ रहनुहुन्न । उहाँहरु अर्को प्रोजेक्टमा हुनुहुन्छ । त्यो आयोजनाका लागि हामीले भारतीय पार्टनर ल्याएका थियौं । त्यो पार्टनर भारतमा टाट उल्टियो । उसले म अहिले नेपालमा लगानी गर्न सक्दिन भनेर हात उठाइदियो । अहिले भएको त्यो हो । चौधरीजीले रणनीतिक साझेदार नभइ म लगानी गर्दिन भन्नु भएको छ । हामीले त्यही भएर अर्को साझेदार खोजिरहेका छौं ।

तपाईलाई केन्द्रमा राखेर एउटा प्रश्न गरौं । तपाईले घोषणै गर्नुभयो हरेक बर्ष  एउटा आयोजना राज्यलाई दिन्छु । योभन्दा अगाडि पनि दिइसक्नु भएको छ । तपाई आफैलाई महशुस भएको छ कि छैन नेपालमा जलविद्युत्मा छाडापन देखियो, एउटा बलियो नियामक निकाय चाहिन्छ भनेर ?
चाहिन्छ । नहुँदा धेरै समस्या भएका छन् । जलविद्युत् भनेको मजस्तो ज्याद्रो मान्छेले मात्र गर्न सक्ने भएर मात्र हो । नत्र कहाँ सम्भव छ ? नियम कानुन केही छैन, मात्र मुखको भरमा छ । अख्तियारदेखि सबै हाम्रो पछाडि लागेका छन् । मेरो विरोध भनेको झोलामा खोलामा हो । यसको घनघोर विरोधी म । राजश्व तिरेर, सरकारले बनाएको कानुन बमोजिम लिएको लाइसेन्स पनि कहीँ झोलामा खोला हुन्छ ? हामीसँग पानी र जनशक्ति छ । यो स्रोतलाई भत्काइ दियौं भने देश बर्वाद हुन्छ । यसलाई नाफामूलक बनाएर लैजानुपर्छ ।

नेपालमा तपाईले पानीमा जे देखिरहनु भएको छ, अर्कोले त्यो किन देख्न नसकेको हो ? लगानीकर्ताले त झन् सुँघेर थाहापाउनु पर्ने होइन र ?
किन लगानी गर्ने ? मुनाफाका लागि । यो व्यवसायमा तत्काल मुनाफा हुँदैन । यो मध्यकालिन आम्दानीको स्रोत हो । मेरो अरुणभ्यालीको सेयर हेर्नुस् यसको मूल्य करिव सात सय रुपैयाँ । १५ बर्ष भयो यसमा लगानी गरेको । यत्रो समय किन पर्खिने ? यस्तो सोचाइ राख्नु हुँदैन । दीर्घकालिन सोच राखेर यो क्षेत्रमा आउनुपर्छ । अलिकति नजानेका मान्छेहरु यो क्षेत्रमा आए, विषयबस्तु नपढेर मान्छे आए । जसले पनि समस्या भएको हो । केही मान्छेहरु ठग्नकै लागि यो क्षेत्रमा पनि आएका छन् । फेरि त्यही मान्छेलाई बैंकले पत्याएका छन् ।

तपाईको व्यवसायमा डाइभर्सिटी पनि देखिएको छ । तपाई जलविद्युत् हुँदै बैंकमा लाग्नु भयो । अब इन्भेष्टमेन्ट म्यानेजमेन्टका लागि भिवोर क्यापिटल किन्दै हुनुहुन्छ ?
बैंक भनेको गहना हो । कसले मलाई ३/४ वटा प्रोजेक्टमा फन्डिङ गर्छ ? म त फलानो बैंकको संस्थापक डाइरेक्टर, अध्यक्ष हो भनेपछि पत्याउने अवस्था छ । एउटा स्थापित विजिनेस हाउस हुनका लागि सबैभन्दा ठूलो भूमिका अहिले म बसेको विल्डिङ (थापाथलीस्थित ट्रेड टावर)ले खेलेको छ । यो मेरो विल्डिङ हो भन्ने वित्तिकै मान्छे झस्किहाल्छ । सबै कुरा हेरिसकेपछि मान्छेहरु मलाई विश्वास गर्न वाध्य हुन्छन् ।

अर्को कुरा पनि छ । म वाहिर फेर लगानी गर्दिन । म जे गर्छु यहीँभित्र आफ्नै देशमा केही गर्छु है भनेपछि मान्छेको विश्वास अझ बढी हुन्छ । हामी यो क्षेत्रमा जसरी पारङ्गत भएर आयौं नि, अब लो कस्टमा हामी मात्र काम गर्न सक्छौं । अहिले हामीसँग मान्छेहरु छानिदै-छानिदै अनुभवी र खारिदै गएको अवस्था छ । कुनै पनि प्रोजेक्टलाई हामी १५/१६ करोड प्रति मेगावाटका दरमा बनाउन सक्यौं भने २० प्रतिशत प्रतिफल ग्यारेन्टेड छ ।

म तपाईहरुलाई एउटा उदाहरण दिन्छु । रिडीको सेयर निष्कासन गर्दा धेरै मान्छेको भीड देखियो । म किन मान्छेहरु यसरी चिठ्ठामा पर्ने सेयरका लागि लाइन लागेर बसेका छन्, भनेर लुरेलाम्रे बनेर सोध्न आएँ । भाइ किन यसरी लाइन लागेर सेयरमा आवेदन हालिरहनु भएको छ । भोली पर्दैन भनेर भन्दा मलाई झण्डै कुट्नै खोजे । यी मान्छे सबै लाटा छन्, यी सबै लगानी गर्न आएका हुन् । म पनि लगानी गर्न आएको भनेर मलाई जवाफ दियो । मैले सोधे– कतिको भर्नु हुन्छ ? उसले भन्यो– ५० हजार रुपैयाँको भर्ने हो ।

त्यो मान्छेलाई सेयर पर्दैन भन्ने मलाई थाहा छ । मैले सोचे, यो मान्छेको पैसा त आयो, यसको पैसा कतै न कतै लगानी त गराउनु पर्यो । ५० हजारवाला मान्छे धेरै आएका थिए । अनेक क्षेत्रका मान्छे छन् । मलाई लाग्यो ओहो मेरा भगवान त यिनै हुन् ।

यी मान्छेहरुलाई राखेर अर्को प्रोजेक्ट बनाउनु पर्यो भनेर सेयरमूखी अपी आयोजना सुरु गरेको हुँ । पछि त्यो मान्छेलाई १० वटा सेयर पर्यो, बाँकी पैसा फिर्ता माग्न आयो । मैले त्यसलाई भने त्यो पैसा अर्को प्रोजेक्टमा हाल्ने । उसलाई यहाँ जति हाल्यो त्यति सेयर पर्छ भनेर बुझाएँ । एक हजार मान्छेले सेयर हाले । ६० करोड रुपैयाँ पैसा उठ्यो । बाँकी ४० करोडको आइपिओ गर्छु । यसरी नै म पुँजी जुटाउँदै लैजान्छु । अब मलाई बैंकको ऋण  चाहिँदैन । बैंकको ऋण प्रतितपत्र (एलसी) खोल्न र छड फलाम किन्नलाई मात्र भए पुग्यो । नत्र चाहिँदैन । लोकस्ट काम गर्न हामीलाई ऋण चाहिँदैन ।

मैले अब सेयरधनीलाई कम्तिमा २० प्रतिशत प्रतिफल दिनु पर्छ । उनीहरुको सेयरको मूल्य कम्तिमा पाँच गुणा पुराइ दिनुपर्छ । अनि उनीहरु ममाथि विश्वास गर्न अझ धेरै लगानीकर्ता लिएर आउँछन् ।

तपाईले जुन दिब्य ज्ञान पाएर अगाडि बढें भन्नु भयो नि, त्यो दिब्य ज्ञान विद्युत प्राधिकरणको वोर्डमा गएपछि प्राप्त भएको की अगाडिबाटै प्राप्त भएको थियो ?
पहिलेबाटै प्राप्त भएको हो । तपाईलाई म सुनाउँछु मैले श्रीमतिको गहना बैंकमा राखेर व्यवसाय सुरु गरेको हो । जागिर छाड्दा आएको सबै पैसा यहाँ हालेको छु । जग्गा बेचेर यहाँ हालेको हो । ठिमीको पारीपटी १५ रोपनी जग्गा आनाको एक लाखको दरले बेचेर यहाँ हालेको हो । एउटा नगुमाइ अर्को प्राप्त हुँदैन । अहिले मसँग त्योभन्दा धेरै वढी छ ।

त्यतिबेला मैले जलविद्युत् सुरु गर्दा यसले पानीबाट बिजुली निकाल्ने भनेर मेरै आफन्तहरुले पत्याएनन् । सबै सम्पति खोलामा लगेर हाल्यो भन्थे । काम आधा सकिँदा पनि धेरैले पत्याएनन् । खोलाबाट बिजुली निकाल्ने विज्ञानले प्रमाणीत गरेको तथ्य हो । म असफल हुने कुरै थिएन । सफल भएँ । सुरुमा आठ करोड रुपैयाँ उठाउने योजना थियो। त्यो पैसा उठाउन ठूलै प्रलय भयो । बैंकबाट २२ करोड ऋण निकाल्न अर्को प्रलय भयो । जब यो प्रोजेक्ट बन्यो, प्रतिफल दिन थाल्यौं अनि ती मान्छेले कुरा बुझे । मलाई त्यो बेला ३० करोड जुटाउन जति गाह्रो थियो, अहिले ३० अर्ब सजिलै जुटाउन सकिन्छ ।

केही मान्छेहरुले आरोप पनि लगाएका छन् । तपाई सफल हुनका पछाडि राजनीतिक शक्तिको पहुँचभित्र पुग्नुभयो । तपाईको पछाडि धेरै शक्तिशालीहरुको हात छ ?
त्यस्तो पनि होइन । यहाँ बसेको हुनाले मसँग धेरै मान्छेहरुको जानपहिचान छ । उहाँहरुको सुभेच्छा मात्र हो । मेरो कम्पनीमा सर्वसाधारणतर्फबाट गन्ति गर्न सक्दिन तर प्रमोटरमा त राजनीतिक व्यक्तिहरुको सेयर कसैको छैन ।

यसरी भनौ न, तपाई राजनीतिक शक्तिको दुरुपयोग गर्नु हुन्न ?
गर्दिन/गर्दिन । तपाईलाई के ढाँट्ने सभासद् बन्नु पर्यो भनेर आउँदा खाइएन । माग्न गइएन । व्यवसायमा लागेको मान्छे हुँ, भोट त म कतै हाल्छु । किनभने म नेपाली नागरिक हुँ । मलाई झन्डा बोकेर कतै हिँडेको तपाईले कहिले पनि देख्न पाउनुहुन्न । मलाई फुर्सदै छैन ।

प्रसङ आएर सोधेको, जनता बैंक स्थापना गर्ने बेलामा भारतमोहन, माधव नेपालको सम्बन्धका कारणले छिटो स्वीकृति पाउनुभयो भनिन्छ । अहिलेको गभर्नरले नै पनि तपाईलाई फेवर गर्नु हुन्छ ?
मैले कसैको पनि हानी नोक्सानी गरेको छैन । पाएसम्म सबैलाई सहयोग नै गरेको छु । उहाँहरुले पनि राम्रै मान्नुहुन्छ । कतै कुराकानी हुँदा मेरो बिषयमा चर्चा हुनु स्वभाविक हो, किनभने धेरै बर्षदेखि यही क्षेत्रमा लागेको छु ।

बैंक खोल्दाको कुरा के छ भने, त्यतिखेर लाइसेन्सको राज थियो । बैंकको लाइसेन्स पाउनु भनेको भयङ्कर ठूलो कुरा थियो । मैले के कुरा बुझेको थिएँ भने लाइसेन्स रोक्नुभन्दा पहिले बैंक खोल्नु पर्छ । नखोले भोली पाइँदैन । सौभाग्य भन्नुपर्छ, त्यतिवेला जो गभर्नर हुनुहुन्थ्यो उहाँ मेरो साथी पनि हो । उहाँसँग मेरो पारिवारिक सम्बन्ध पनि छ । त्यहाँ जानलाई कुनै आइतवार कुरिरहनु पर्ने वा ‘एपोइन्मेन्ट’ माग्नु पर्ने आवश्यकता छैन । पूर्वअर्थमन्त्रीले पनि सुभेच्छा राख्नु भएको पक्का हो । तर जनता बैंकको लाइसेन्स नितान्त प्रोसेस पुरा गरेर नै आएको हो । अरु बैंकको जसरी आएको हो त्यसरी नै आएको हो । बरु हामीभन्दा पछिकाले चाँडो लाइसेन्स ल्याए ।